Gazetemizin dünkü (5 Mart 2010) nüshasında bir haber: “TOKİ'den milyon dolarlık yatırım.” Haberin devamında “Ak Parti Samsun Milletvekili ve KİT Komisyonu Sözcüsü Ahmet Yeni, TOKİ'nin Samsun'a 405 milyon dolar yatırım yaptığını açıkladı.” alt başlığı yer alıyor.

         Hani, ilk görünce insanı, Samsun'lu olarak, gururlandıran bir haber. İlimize hatırı sayılır bir yatırım yapılmış. Elbette, harcanan bu paranın önemli bir kısmı da ilimizde kalmıştır!(?)

         Öyle mi, acaba?

         Araştırılınca, “kazın ayağı”nın öyle olmadığı görülüyor. TOKİ aracılığı ile yapılan yatırımlar, bina olarak şehrimizde yapılıyor. Bunlardan , tüm Samsun'lular, hatta tüm bölge halkı istifade edecektir. Bunlar doğru...

         Ancak...

         İşte bu “ancak” ibaresinden sonra yazacaklarım, dikkatle okunup değerlendirilmesi, değişik kaynaklardan doğrulanması ve eğer yanlış veya yalan ifadeler varsa, “yalan yazıyorsun” denilerek doğrusunun kamuoyuna açıklanması gereken ifadeler...

         Bilindiği gibi TOKİ, özel yasalarla kendisine tanınan olağan üstü yetkiler sayesinde, kamu adına yaptırılan inşaat sektörü için TEKEL konumuna kavuşturulmuş bir kuruluş... Her şey özelleştirilirken, söz konusu TOKİ olunca, katı devletçi bir yaklaşım sergileniyor. Anlayabilen beri gelsin...

         Geçmişte, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından yaptırılan kamu inşaatları, Sayıştay denetiminin de dışında tutulan, TOKİ aracılığı ile yaptırılıyor.  Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, nerede ise, inşaat işlerinin dışına itilmiş durumda...

         İşler böyle yürümeye başlayınca, TOKİ'den ihale alıp iş yapan müteahhitlerin sayısı da artmış. TOKİ müteahhitliği ayrı bir sektör olmuş durumda. Dışarıdan bakan, bu müteahhitlerin iyi para kazandığını sanır. Ama müteahhitler ile konuşunca, eskilerin tabiri ile, “bir dokun bin âh işit kâse-i fağfurdan...”

         Müteahhitler için böyle de, yatırımın yapıldığı bölgeler için farklı mı?

         Samsun Ticaret ve Sanayi Odasının öncülük ettiği güzel bir kampanyamız var: “Samsun'da var, Samsun için al...”

         Samsun'da yaşayan, Samsun'u seven, ben Samsun'luyum diyen herkesin destek olması gereken bir kampanya... Alacağımız ürünün Samsun'da üretileni, Samsun'da satılanı varsa , tereddüt etmeden, onu tercih etmeliyiz. Paramız bu şehirde kalsın, vergimiz bu şehirde kalsın ki, onun bir kısmı da refah olarak, iş olarak bize geri dönebilsin. Yoksa şikâyet etmeye de hakkımız olmaz...

         Tam da bu noktada, TOKİ uygulamalarına bir göz atalım: TOKİ kanalı ile yaptırılan inşaatlarda kullanılan malzemelerin ne kadarı Samsun'dan temin edilmiştir? Bu birinci sorumdu. İkinci sorum: TOKİ kanalı ile Samsun'da yaptırılan inşaatlarda, bölgemizden kaç işçi çalışma olanağı bulabilmiştir?

         Ya da, daha net olarak sorayım: Samsun'da yapılan 405 milyon dolarlık yatırımdan, Samsun'a kaç liralık kaynak kalmıştır? Ben Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğum için, soruyu “dolar” olarak sormak gururuma dokunuyor. O nedenle cevabı Türk Lirası olarak öğrenmek istiyorum. Evet, lafı hiç dolaştırmadan ve tek kelimelik bir cevap... 405 milyon dolardan, Samsun ekonomisine katılan miktar, kaç Türk Lirasıdır?

         Bir şehre yatırım yapmak demek, sadece yapıları yapmak demek değildir. Bölgenin gelişebilmesi, refahtan pay alabilmesi için kaynak aktarımının da sağlanması gerekir. Esnafın, o yatırımdan pay alması gerekir. Mümkün olduğunca yerli iş gücünün kullanılması gerekir.

         TOKİ yatırımlarından bahsedenler bu konuları da, arada bir de olsa, hatırlamalıdırlar...