" Yedi Güzel Adam "dizisinde insan çıtalı uçurtmaya benzetilir. Ve şöyle der; "İnsan doğar can kazanır, büyür güç kazanır.Gücünü ikrarından alır.Eğer aldığı kararlarda adaletli ise erdemli olur.Adaletinde kemali bulur ise Kâmil olur.Bunlardan biri eksik olur ise çıtalı uçurtma uçamaz.İnsan Kâmil olamaz.Kâmil olmayana da insan denemez zaten."

İnsan-ı Kâmil insanın ulaşabileceği en üst nokta demek.İnsanın özgürlüğü uçurtma gibi yükselmesi kemâle ermesi ile olur.İnsan suret yönünden küçük âlem (mikrokozmoz) olmakla birlikte mana yönünden büyük alemdir (makrokozmaz). Hz.Ali bu hususta der ki;"Sen kendini küçük bir cisim sanırsın, hâlbuki âlemi Ekber sensin ve sende gizlidir."

İnsanı Kâmil hem ilahi hem de âleme ait bir aynadır. Tasavvufa göre her insan İnsan-ı Kâmil olabilmek için bazı kabiliyetler taşır.Allah herkese bu kabiliyeti vermiştir.Ancak kusur kişinin kendindedir ki bu yeteneğini ziyan eder.İnsan içindeki cevherin farkında değildir.

İnsan doğar can kazanır;"can"sadece bedeni, hayatı değildir.Mustafa Merter "Nefs psikolojisi kitabında; "Can"yontulmuş elmastır.Cüzî iradesini yani serbest seçim hakkını kullanarak kulluk sınırını geçen -yani kul olan-insan, hatalarını,eksikliklerini yontarak,nefs temizliğini ve kalp tasviyesini yaparak kabının aldığı kadar ve nasibi oranında "Can"ına yaklaşabilir.Yontulmamış elmas içinde tüm değerini taşımasına rağmen ancak emek sarf edilip yontulursa aslî potansiyeline kavuşur.

"Büyür güç kazanır, gücünü ikrarından alır."Bedenen ve aklen kazandığı gücü ikrarından alır.Nedir ikrar?TDK'ys göre saklamayıp doğruca söylemek, açıkça söyleme,benimseme,kabul,tasdik anlamında.Yerine getirmek ,sabit kılmak,itiraf etmek anlamlarında da kullanılır.

Dinimizde de iman konusunda"kalp ile tasdik,dil ile ikrar"olmazsa olmazdır. İnsan kalben ve aklen inandığı, doğru bildiğini saklamayıp açıkça söylemeli bu doğrultuda karar verip, uygulamalı.Sözünde sabit olmalı, özü sözü bir olmalı.Bu kararlarında adaletli olursa erdemli olur diyor.Erdemli olmak adaleti ve dengeyi gerektirir,her duygu dengede insana insanlık vasfı kazandırır.

Bir kişisel gelişim uzmanı şöyle anlatıyordu duyguda dengeyi;"Öfke çok sağlıklı bir duygudur aslında çünkü insana cesaret ve adrenalin verir.Öfke yukarı çıkarsa saldırgan, aşağı inerse korkak olursunuz ama dengeye gelirse cesaret çıkar ortaya.Arzu; yukarı çıkarsa edepsiz, aşağı inerse utangaç, dengeye gelirse edep olur.Düşünce;yukarı çıkarsa insan;üstün zekâlı, aşağı inerse ahmak,dengede olursa hikmetli olur.Bir insanda hikmet,edep,cesaret vücut bulursa iyi insan olur.İnsan olmak da bedel ister,denge ister."

Yani insan ikrarında denge ve adalete, adaletinden kemale(bilgi ve erdem yönünden erginlik), velhasılı erdeme ulaşırsa Kâmil olur. Uçurtmanın uçması için,ipini elimizde tutmak ve mesafesini iyi ayarlamak gerek, yoksa uçurtma uçmaz yere çakılır.Uçurtmanın yere çakılmaması için insanın kendine zulmetmekten vazgeçmesi lazım.Kendine zulm etmekten kurtulması,aydınlığa kavuşması için cehaletten kurtulması lazım.Cehalet sadece bilgisizlik demek değildir, aynı zamanda haddi aşma anlamındadır.

Bütün kâinat denge üzerine kurulmuştur.İnsan da bu kâinat içinde yerini bulmalı,nerde şirazesi kaydı ise kontrolü sağlamalı. Önce kendinden başlamalı, insanı Kâmil olma yolunu tutmalı,aslî potansiyeline ulaşmalı.Çünkü insan tek kendi değildir, bütün âlemdir,alem içinde etkileyendir,aksiyon sahibidir.İçinde bir cevher taşıyan insan o mücevheri işleyip, parlatıp,ortaya çıkartmalı.Yaratılırken ona biçilen değeri ancak o zaman bulmuş olur.

Mevlana diyor ki; Şu kapalı sözü anlarsan , anlarsın her şeyi;

Neyi ararsan ,sen osun
Senin canın içinde bir Can var,o Can'ı ara
Beden dağının içinde mücevher var,
O mücevher madenini ara
Ama dışarıda değil, aradığını kendinde ara.