UYKUSUZLUK, HASTALIKLARA KAPI ARALIYOR

Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer Karadaş, insan vücudunda doğal olarak bulunan ve uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen hormonun melatonin olarak isimlendirildiğini söyledi. Melatoninin hormon olmasının çok ötesinde başta uyku olmak üzere, hayatı şekillendirdiğini belirten Karadaş, ayrıca birçok kronik hastalık gelişiminde de etkili olduğunu vurguladı. Karadaş, melatonin ile ışığın birbiriyle doğrudan ilişkili olduğunun altını çizerek, insanın normalde görülebilir ışık denilen ve nanometre ile ifade edilen ışık dalga boyundaki ışıkları görebildiğini anlattı. İnsanların en sık mavi dalga boyu ışığı olarak belirtilen 460 nanometre dalga boyundaki ışıkta melatoninin tamamına yakın düzeyde baskılandığını aktaran Karadaş, şu bilgileri verdi: "Normalde gün içinde sabah güneş doğduğunda göz bu ışığı toplar ve vücutta beyni uyaran bazı moleküller salgılanır. Bu moleküller, melatonini baskılar. Bu sayede uyarıcı sistem olarak bilinen 'sempatik sistem' devreye girer ve kan basıncı, kalp hızı, uyanıklık seviyesi artar ve güne zinde başlanır. Tam tersi akşam güneş battığında mevcut sistem devre dışı kalır ve melatoninin etkin olduğu 'parasempatik' sistem devreye girer. Bu sayede de kan basıncı düşer, kalp hızı azalır, uyku moduna girilir. Sabaha kadar bu şekilde vücudun onarımına müsaade edilir. Bu döngüye 'sirkadiyen sistem' denilir. Bu sistemin bozulmaması lazım, bozulmaması için de melatonin salgısının olması gereken seviyede bulunması gerekir."