Tarihin yükünü taşıyan evler

Amasya'nın önemli özelliklerinden olan ve geleneksel Osmanlı mimarisinde inşa edilen Amasya evleri ayakta kalma mücadelesi verirken, tarihi evler yapıldıkları dönemlerin kültürlerini günümüze taşıyan en güzel örnekler arasında yer alıyor. Geleneksel Amasya evlerinin gelişim ve kökeni incelendiğinde Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra geliştirdikleri ev kültürü ortaya çıkıyor. Amasya kent dokusunun çeşitli yerlerinde, özellikle Yeşilırmak sahil şeridinde gözlere hitap eden bir şekilde duran geleneksel Osmanlı evi örnekleri, Amasya'nın mimari yapıları içerisinde önemli bir grup oluşturuyor. Eski Amasya evlerinden günümüze kadar ayakta kalmış olanlar daha çok 19. yüzyıla ait eserler. Amasya'nın 1. derecede deprem kuşağında bulunması ve çeşitli tarihlerde çıkan büyük yangınlar daha erken dönemlere ait evlerin günümüze kadar ayakta kalmasını olanaksız hale getirirken, geleneksel Osmanlı konut mimarisinin seçkin örneklerinden olan Amasya evleri, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na istinaden koruma altında tutuluyor. Amasya kültür Envanteri'nde Yeşilırmak kenarında tarihi sur duvarı üzerine ahşap çatı arasına kerpiç dolgulu olarak yapılan ve geleneksel Osmanlı evinin bütün özelliklerini bünyesinde taşıyan bu evlerin Amasya'nın tarihsel kimliği ile uyumlu bir görünüm sergilediğini belirten Amasya Müzesi Sanat Tarihçisi Muzaffer Doğanbaş, eski Amasya evlerinden günümüze kadar ulaşabilen örnekler arasında haremlik-selamlık tarzda düzenlenmiş örneklerin de bulunduğunu belirtirken, geleneksel Amasya evlerinin en önemli özellikleri arasında avlulu ve bahçeli olmasının gösterildiğini kaydediyor.