EKONOMİDE İKİLEMLER

Lütfi Özkan

Dünyamızda  bir çok ülke ekonomik zorluklar çekiyor.Ülkemizdeki ekonomi de hiç parlak değil.

                    Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) yılllık Ticaret ve Kalkınma Raporu'nu(TKR) tam da zamanında yayımladı.Dünya ekonomisine ana akım denilen iktisadının dogmalarını dışına çıkarak,kalkınmaktaki ülkelerin persfektifinden bakmayı kendisine ilke edinmiş olan TKR'nin bu yılki ana konusu iklim değişikliğine karşı mücadeleyi işliyor.Tam da dünyanın gündeminin "Greta Thunberg'in iklim grevleri çağrısıyla örtüşerek daha bir anlam kazanmış oldu.

                   Gezegenimizin doğal kaynaklarının bilinçsizce kullanımıyla sürdürülmesi asla düşünülemez.Kaşı karşıya kaldığımız çarpık sanayileşme ve yönetişim sorunlarının bir çoğunun ana nedeni kuralsızlaştırılmış piyasaların mevcut kısır döngüsü, acele kararlara ve spekülatif finansal sermaye akımlarının oynaklığı ve esnekliğine dayanmaktadır. Bu sorunların yanında küresel meta fiyatlarında aşırı oynaklık ve belirsizlik üretmekte ve kaynakların dağıtımını olumsuz etkilemektedir.

                   Görülüyor ve yaşanıyor ki,gerekli olan şey ise küresel yeni bir düzen kurgulanıp geçilmesidir.Kontrolsuz sermaye birikiminden sosyal politika gündemimizi geri almalı;on yıllardır süregelen çevre tahribatını durdurmalı ve dışlanmış olan güzencesiz kitlere iktisadi haklarını geri kazandırmalıyız.

                   Dünyamız 2 dereceden fazla ısınmanın maliyeti çok yüksek ve 70 ile 550 trilyon dolar arasında olacağı hesaplanıyor.Dünyadaki olumsuz bu ekonomiyle dönüşümün maliyetlerini karşılamak olanaksız.Kuşkusuz sorun salt dönüşümün maliyetlerini karşılamaktan ibaret değil;aslında yeni bir yatırım ve tüketim rejimi tasarlamalıyız ve "yaşamın sürdürülmeyeceği" bir gezegenin maliyetlerini düşünmak bile anlamsız oluyor.Buna karşın,UNCTAD yazarları bir dizi kaynağa dikkat çekmektedir:

                   İsraf edilen : "Genişleyici kemer sıkma"diye tanımlanan tahrip edici makroekonomik politikalar;fosil yakıtlara verilen teşvikler(400 milyar dola ile 5 trilyon dolar arası-IMF tahmini- tarımsal teşvikler 700 milyar dolar.

                   Kötü yönetilen:2009 krizinden bu yana MB bilançolarında 20 trilyon dolar genişleme;1980'den bu yana şişkinleştirilmiş yılda 5,3 trilyon dolar kredi hacmi,

                   Gizlenmiş:Sermaye transferleri ve vergi muafiyetleri-Sadece gelişmekte olan ülkelerde 700 milyar dolardır.

                  Dünyamızın,doğa ve tarih anlayışı,bölüşümün ilişkilerinde yaşanan dönüşümle birleşince ağaç kırımı,kıyımı,çevrenin ve suların kirletilmesi,göllerin kuruması,kentlerin betonlaştırılması yoluyla ülkenin ekolojik dengelerini altüst eden,"Hasankeyf"i yok edecek olan baraj projesi örneğinde gördüğümüz gibi yalnızca bu topraklarda değil,insanlığa ait binlerce yıllık tarihsel mirası yok edebilen uygulamaları besliyor.

                  Bütün bunları yalnızca ülkemizde değil tüm dünya çapında,kapitalizmin son yapısal krizi,"neo-liberal küreselleşme"döneminde şekillenen,geldiği noktada tüm uygarlığı tehdit eden bir ikilemin içindeyiz.

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.