BİNALARDA YIKIMA YOL AÇABİLİYOR

İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur, betonarme yapılarda kolon ve kirişleri saran, inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen etriyenin 135 derecelik açıyla bükülmeden bağlanması halinde taşıyıcı sistemlerde kırılmaya ve binalarda yıkıma yol açabileceği uyarısında bulundu. Aksungur, 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerde yıkılan binaların ardından gündeme gelen etriyelerle ilgili AA muhabirine açıklamada bulundu. Etriyenin, beton ve demir kullanılan yapılarda beton kısmın basınca, demir aksamın da çekme gerilmesine karşı dayanıklılığı sağladığını anlatan Aksungur, bu iki unsurun birleşmesiyle oluşan yapıya "betonerme yapı" denildiğini belirtti. Aksungur, binanın demir donatı miktarının, bina yüksekliğine, enine, boyuna, kat yüksekliğine göre projelendirilip hesaplanan kolon ve kirişlere göre belirlendiğini, demir donatıda, demirin çapından yerleştirme sıklığına, bağlanma özelliğine kadar birçok unsurun önem taşıdığını vurguladı. Binalarda inşaat demiri olarak adlandırılan kolon ve kirişlerdeki demirlerin bulunması kadar bunları bağlayan etriye denilen çelik yapının da önemli olduğuna dikkati çeken Aksungur, "Etriye, düşey kolon veya yatay kirişlerdeki demirlerin çevresine sarılan ve onları bir arada betonun içinde tutan, olası bir sıkışma, basınç veya değişik bir yük gelmesi durumunda o demirlerin betonunun içinden çıkmasını engelleyen çelik aparatlardır. Son derece de önemlidir. Etriyesiz bir kolon, kiriş düşünülemez." dedi.

Etriyenin özellikleri
Aksungur, etriyede kullanılan çeliğin çapından, kolon veya kirişte kullanılan miktarına ve demiri saracak kısımdaki bükülme açısına kadar dikkat edilmesi gereken birçok özellik olduğunu belirtti. Köprü, viyadük gibi yapıların dışında binalarda kullanılan etriye çeliğin çapının 8-12 milimetre arasında değiştiğini ifade eden Aksungur, şöyle konuştu: "Kirişlerin ve kolonların birbirleri ile birleşmeye yaklaştığı ortalama 50 santimetrelik bölgelerine 'sarma bölgeleri' denir. Bu bölgeler, etriye sıklaştırma bölgeleri olarak geçer. Bu bölgelere yaklaşıldıkça etriyelerin döşeme sıklığı arttırılır. Bu bölgeler binanın düğüm noktalarıdır. En çok yükün, momentin geldiği, zorlanacak noktalar olduğu için etriye buralarda sıklaştırılır ve hayati önemdedir."