Askere sivil yargı yolu açılıyor

Anayasa Mahkemesi'nin, “askere sivil yargı yolunu kapayıp sivillere de askeri yargı yolunu açık tutan” kararı ile ilgili tartışmalar sürerken, Askeri Yargı'dan “askerlere sivil yargı yolunu açan” iki önemli karar geldi. Askeri yargının en son karar mercii Askeri Yargıtay Daireler Kurulu, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasının yolunu kapattı. Şemdinli Davası'nı sivil mahkemeye gönderen Van Askeri Mahkemesi, kararın gerekçesinde “Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olmayan suçlarda sanıklar asker de olsa sivil de olsa yargılama merciinin sivil mahkemeler olduğuna” hükmetti. Bu kararın Ergenekon'da yargılanan askerlerle ilgili örnek oluşturduğu belirtildi.

ASKERİ MAHKEME GEREKÇEYİ AÇIKLADI

Hakkari Şemdinli'de, 2005'te Umut Kitabevi'nin bombalanmasıyla ilgili davayı 'görevsizlik' kararı vererek Hakkari Ağır Ceza'ya gönderen Van Askeri Mahkemesi, gerekçesini açıkladı. Sanık Astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile sanık PKK itirafçısı Veysel Ateş arasında fiili bir irtibat bulunduğuna işaret eden Askeri Mahkeme, gerekçesinde “353 sayılı kanunun 12. maddesine göre, Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olmayan bir suçun sivil ve asker kişiler tarafından müştereken işlenmesi durumunda adliye mahkemelerinin görevli olduğundan mahkememizin görevsizliğine oybirliğiyle karar verildi'' dedi. “Sanıkların 'devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozmak' suçunu işlediklerine dair delil bulunmadığını” vurgulayan mahkeme, “İddianamede konu edilen eylemlerin sübut bulması halinde; sanık Ateş'in eyleminin 'nitelikli kasten adam öldürme' ve 'nitelikli kasten adam öldürmeye teşebbüs', asker sanıkların eylemlerinin ise 'nitelikli kasten adam öldürme ve öldürmeye teşebbüse azmettirme veya yardım etme' suçlarını oluşturabileceği”ni belirtti. Kararda, Yargıtay'ın Şemdinli kararında bazı üyelerin iddianameyi hazırladığı için meslekten atılan eski savcı Ferhat Sarıkaya ile ilgili görüşlerine de yer verildi.


“SUÇ BELGESİ DEVLET SIRRI OLAMAZ”

Ankara 11. Ağır Ceza, Genelkurmay'ın, Seferberlik Bölge Başkanlığı'ndaki kozmik odada el konulan 22 belgeden 7'si ile ilgili yaptığı 'el konulamaz' itirazını reddetti. 22 belgenin adli emanette tutulmasına karar veren mahkeme ''konusu suç teşkil eden belgeler devlet sırrı olamaz” dedi. Mahkeme, el konulan bilgisayar Hard diski ve CD'lerin ise bir kopyasının adli emanette değil, Genelkurmay Adli Müşavirliği'nin belirleyeceği bir yerde tutulmasına karar verdi. Askeri Yargıtay Daireler Kurulu, Anayasa Mahkemesi'nin askere sivil yargı yolunu kapayıp sivillere de askeri yargı yolunu açık tutan görüşünün aksine bir karara imza attı. Askeri Yargıtay, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasının önünü kapadı. Askeri ihaleye fesat karıştırma davasında Askeri Yargıtay 3. Dairesi, 'sanıkların sivil mahkemede' yargılanmasına hükmetti. 3. Daire'nin kararına Askeri Yargıtay Başsavcılığı itiraz edince dosya Askeri Yargıtay Daireler Kurulu'na gitti. Askerî Yargıtay Başkanı'nın başkanlığında, ikinci başkan, daire başkanları, kararına itiraz edilen veya direnilen daire hariç olmak üzere dairelerden ikişer üyenin katılması ile oluşan Daireler Kurulu “Sivillerin asker kişilerle müştereken veya tek başlarına işledikleri suç, Askeri Ceza Kanunu'nda yer alsa dahi yargılama görevinin sivil mahkemelere ait olacağına” karar verdi. 3'e karşın 10 oyla kabul edilen kararın yazılarak askeri mahkemelere gönderilmesinin ardından, sivillerin askeri mahkemelerde yargılandığı tüm davaların sivile gönderilmesi bekleniyor.


"KARAR DOĞRU"

Ahmet Gündel (Emekli Yargıtay Savcısı): Askeri Ceza Kanunu'nun 12. maddesinde askeri olmayan suçların asker şahıslarla sivil şahıslar birlikte işlemişlerse bu takdirde bu tür davalara adli yargı bakar. Van Askeri Mahkemesi'nin kararı doğru. Reşat Petek (Emekli Başsavcı): Mahkemeler, 353 sayılı yasanın 12.maddesi ile CMK'nın 3. maddesinin ek fıkrasını birlikte değerlendirmeli. İkisi de görevle ilgili. Sivillerle asker kişiler müşterek bir suç işlemişlerse ve bunun hukuki, fiili irtibatı nedeniyle birlikte yargılanmaları gerekiyorsa yargılama yeri sivil mahkemelerdir. Bu nedenle Van Askeri mahkemesinin verdiği görevsizlik kararı yerinde.