Bosna Hersek'te yaşanan vahşetin tarihi günlerini okumak, anlamak ve anlatmak için anılır acının günleri. Saldırılar yüzünden çekilen acıların izini taşıyan insanlarla birlikte olunca daha da derinden hissediyorsunuz bu acıyı..Bosna'da yaşanan katliam hayatta uğranabilecek en büyük insanlık trajedisidir. Sırpların hakları sınırlandıran eylemlere başlamasıyla Boşnaklar sonu soykırımla sonuçlanacak bir savaşın olduğunu anlamıştırlar. Hiç şüphesizdir ki savaşta en büyük acıyı çocuklar yaşadı. Bosna Hersek'in genelinde çocuklar yalnız olduklarını kaderleriyle terk edildiklerini bugün daha iyi anlıyorlar.

Bu çocukların bakışlarındaki hüznü kim giderecek?

Savaş döneminde Srebrenitsa gibi Priyedor şehri de acının bir diğer merkezi olmuştur. Priyedor basınında Bosna'ya ve Müslümanlara hakaret kampanyaları başlatılmıştır. 31 Mayıs 1992 tarihi de o günlerden biridir. Bu tarihte Bosna'nın Priyedor şehrinde Sırp yönetimi, radyo yoluyla Sırp olmayan tüm vatandaşların pencerelerine beyaz bayrak, çarşaf, evden çıkarken ise kollarına beyaz bant bağlamalarını emretmiştir. Böylece etnik temizleme başlamış. Binlerce kişi esir kampına götürülmüş, işkenceye maruz kalmış, kadınlara tecavüz edilmiş. 5209 kişi öldürülmüştür. Bunlardan 4093'ü sivil Boşnaklardı. Tüm bunların Yugoslavya'yı korumak amacıyla yapıldığı söylense de gerçek bariz şekilde ortadaydı. Bosna'yı alıp Büyük Sırbistan'ı oluşturmak nihai amaçtı. Sırplar için tarihin yazamadığı bir katliamı işlemek amaca giden yol için olması gerekendi.

Günümüzde ise Priyedor'da hala soykırımın vurgusunu yasaklayan yerel yöneticilerin mevcut olduğu gerçektir. Priyedor Belediye Başkanı M. Poviç onlardan biridir. Poviç, Boşnak derneklerin 20 yıl önce olan olayları soykırım olarak nitelemelerine karşı durmuştur. Bu açıklamalarına ve törenleri yasaklama emrine karşı dünyada geniş çaplı bir tepki oluşturuldu.

“Soykırımın İnkarına Dur De”

Bu başlık çerçevesinde 31 Mayıs'ta sosyal medya aracılığıyla organize olan aktivistler, Priyedor şehrinde gerçekleşen etnik temizlik hareketine dikkat çekmek ve Priyedor Belediyesi'nin ayrımcı uygulamasını protesto etmek amacıyla o gün kollarına beyaz bant takarak protesto eylemi başlattılar. Türkiye'de dahil birçok ülkede bu eylem her yıl 31 Mayıs günü tekrarlanmaktadır. İnsanlar evlerinin penceresine, arabasına, kollarına beyaz bant takarak bu eylemi gerçekleştirmektedirler. Dernek Başkanı Edin Ramuliç, günümüz Priyedor yerel yönetimini eleştirirken “Soykırımın 7 adımı var. Sonuncusu soykırımın inkarıdır. Priyedor'da soykırım inkar ediliyor.” Der. Bu utancın son aşamasını yaşatmamak uğruna destek olmak kaçınılmazdır.

Bosna halkı bu savaşı en pahalı ödeyenlerdir. Sırp komşularının ellerinde silahlarla evlerine girdiklerini gören Bosnalılar inandıkları kişilerin ihanetine uğramış ve birçoğu göç etmek zorunda kalmıştır. Yaşananların önemini bilip elimizden geleni yapmamız gerekiyor. Hiçbir şey yapmak gelmiyorsa elimizden bunu hatırlayanlara destek olup acıyı insanlık için paylaşmak elzemdir. Bu acıya ortak olmak ve Priyedor yerel yönetimini protesto etmek istiyorsanız sizde kolunuza beyaz bir bantla bugüne başlayın ve soranlara gerçekleri anlatın.

Bosna Hersek'in batısında bulunan Priyedor şehrinde, savaş sırasında 102'si çocuk 256'sı kadın olmak üzere 3 bin 173 sivil öldürülmüştü, 31 bin Priyedorlu toplama kamplarına götürülmüş, 53 bini ise topraklarından sürülmüştü.